جمعه , ۱۰ فروردین ۱۴۰۳

پرسشنامه سرسختی روانشناختی کوباسا دو فرم ۲۰ و ۵۰ سوالی

در این پست آزمودنی به تهیه دو فرم پرسشنامه سرسختی روانشناختی کوباسا تهیه کرده است که هر یک دارای ۵۰ و ۲۰ سوال با تعریف مهفومی، منبع، روایی، پایایی و… هستند. 

پرسشنامه سرسختی روانشناختی کوباسا

با رشد فزاینده آگاهی در حوزه روان شناسی و پیدایش گستره های نو، مفهوم سرسختی روانشناختی نیز به عنوان یکی از ویژگی‌های شخصیتی مورد توجه نظریه پردازان روان‌شناسی به ویژه روانشناسان مثبت گرا (Positive psychology) قرار گرفته است. در این چهارچوب، سرسختی به عنوان ترکیبی از نگرش ها و باورها تعریف می شود که به فرد انگیزه و جرئت می دهد تا در مواجهه با موقعیت‌های فشارزا و دشوار کارهای سخت و راهبردی انجام دهد و برای سازگاری با آن شرایط سرسختانه فعالیت کند تا از میان رویدادهایی که می‌تواند به صورت بالقوه واجد پیامدهای فاجعه آمیز و ناخوشایند باشند، راهی به سوی رشد و تعالی باز کند و فرصت هایی برای رشد فراهم آورد (۱).

مدی و همکارانش (۲)، ضمن مرور مطالعات قبلی به این نتیجه رسیدند که سرسختی به عنوان یک عامل سرشتی می تواند عملکرد و سطح سلامت روانی فرد را علی رغم تجربه موقعیتهای تنیدگی زا و فشارآور افزایش دهد.

قصد بنیادین فرد سرسخت در زندگی باعث می‌شود تا وی حوادث زندگی را به صورت قابل درک و توام با تنوع و گوناگونی در نظر بگیرد. همچنین سرسختی، اعتماد فرد به توانایی هایش برای مقابله با شرایط مختلف، افزایش حس اتسقلال و حس خودمختاری را مشخص می کند(۳).

کوباسا (۴) در یکی از مطالعات عمیق خود مفهوم سرسختی را به عنوان یک خصیصه عمومی مورد شناسایی قرار داد. در همین رابطه کوباسا و همکاران (۵) مفهوم شخصیت سرسخت را به عنوان تبیینی برای ارتباط بین فشار روانی با بیماری ها در بعضی از افراد پیشنهاد کردند.

از دیدگاه کوباسا سرسختی روانشناختی دربرگیرنده سه مشخصه یا مولفه زیر است:

  • الف) اعتقاد به اینکه تمام حوادث، پیامد رفتارهایی است که فرد انجام می دهد و اینکه وی قادر است عوامل فشارزای زندگی خود را تحت تاثیر قرار داده و آنها را کنترل کرده و یا تغییر دهد. کوباسا این مولفه را کنترل نامید.
  • ب) مولفه دیگر، تلاش های فعالانه فرد را در بر می گیرد که با هدف معنی بخشیدن به زندگی انجام می گیرد. این مولفه که به توانایی احساس عمیق درآمیختگی و یا تعهد فرد در رابطه با فعالیتها و چالش های زندگی و یافتن معنایی برای آن اشاره دارد، تعهد نامیده می شود.
  • ج) چالش جویی و مبارزه طلبی مولفه سوم در تعریف سرسختی روان شناختی است. چالش جویی در واقع به این باوردر فرد اشاره دارد که تحولات زندگی بیش از آنکه تجارب استرس آوری باشند، به عنوان یک واقعه هیجان انگیز و برانگیزاننه نگریسته می شوند(۴ و ۵).

معمولا این گونه فرض می‌شود که هر فرد درجاتی از سرسختی را از خود نشان می‌دهد. ولی میزان سرسختی بسته به زمان و مکانی که فرد در آن قرار دارد و میزان فراوانی و نوع سبک یادگیری که آموخته شده، در افراد مختلف متفاوت است.

پرسشنامه دیدگاه های شخصی کوباسا توسط کوباسا (۱۹۷۶) ساخته شده است که دارای ۵۰ ماده می‌باشد و آزمودنی باید میزان صحیح یا غلط بودن جملات را در یک مقیاس ۴ درجه ای از صفر تا سه مشخص نماید. آزمون ویژگی شخصیتی سرسختی (کوباسا، ۱۹۷۶) توسط دژکام و قربانی (۱۳۷۳) ترجمه و روایی صوری و محتوایی آن محاسبه شده است.

در مطالعه‌ای که توسط مدی (۱۹۹۴) صورت گرفته، بر اساس آلفای کرونباخ ثبات درونی این آزمون برای هر یک از مقیاس‌ها عبارت است از: چالش: a=0/71، کنترل: a=0/84، تعهد: a=0/75 سرسختی به طور کامل a=0/88. مطالعه جمهری(۱۳۸۰) نشان می دهد که مولفه‌های سخت رویی یعنی تعهد، کنترل و چالش هر یک به ترتیب از ضریب پایایی ۰/۷۰، ۵۲/۰  و ۵۲/۰ برخوردارند و این ضرایب برای کل صفت سخت رویی ۷۵/۰ محاسبه شده است.

پرسشنامه سرسختی روانشناختی کوباسا

 مولفه های پرسشنامه سرسختی کوباسا

سرسختی روانشناختی یک ساختار شخصیتی است که توسط کوباسا (۱۹۷۹) به عنوان یک عامل تعدیل کننده‌ی رابطه بین استرس و بیماری یا به عنوان یک سپر محافظ در برابر فشارهای زندگی معرفی شده است. او با استفاده از نظریه های وجودی، سرسختی را ترکیبی از باورها در مورد خود و جهان تعریف می کند که از سه مولفه  تعهد، کنترل و مبارزه جویی تشکیل شده و در عین حال، ساختار واحدی است که از عمل یکپارچه و هماهنگ این سه مولفه ی مرتبط با هم شکل می گیرد.

تعهد، احساس عمیق درآمیختگی با جنبه های گوناگون زندگی مانند خانواده، شغل، روابط بین فردی و… می باشد. فرد دارای تعهد؛ ارزش، اهمیت، معنا و هدف‌مندی زندگی را دریافته است. احساس تعهد نقطه ی مقابل بیگانگی است (کوباسا، ۱۹۷۹؛ کوباسا، ۱۹۸۲ و کورمن، ترجمه ی شکرکن، ۱۳۷۰).

مفهوم کنترل به این باور مربوط است که رویدادهای زندگی و پیامدهای آنها قابل پیش‌بینی و کنترل هستند. فرد دارای احساس کنترل، به تلاش و عمل خود بیش از شانس اهمیت می‌دهد و بر این باور است که با تلاش خود می‌تواند آنچه را که در اطرافش رخ می‌دهد، تحت تاثیر قرار دهد. احساس کنترل، نقطه ی مقابل ناتوانی است. فرد ناتوان بر این باور است که رویدادهای زندگی با تلاش‌ها و عملکردهای او رابطه‌ای ندارند (کوباسا، ۱۹۸۸ و مدل، ۱۹۹۰، به نقل از قربانی، ۱۳۷۴؛ شکرکن، ۱۳۷۴).

مبارزه جویی باوری است دال بر طبیعی و مثبت دانستن تغییرهای زندگی. فرد دارای این باور، تغییرهای مثبت یا منفی که نیازمند سازگاری مجدد هستند را فرصتی برای یادگیری و رشد بیش‌تر می‌داند و نه تهدیدی برای امنیت و آسایش خود. چنین باوری، انعطاف پذیری شناختی و قدرت تحمل رویدادها و موقعیت‌های مبهم و ناراحت کننده را به همراه دارد. مبارزه جویی نقطه ی مقابل تهدید یا احساس خطر است (کوباسا، ۱۹۸۲؛ شکرکن، ۱۳۷۴). 

تعدادی از نمونه سوالات پرسشنامه روانشناسی سخت رویی کوباسا

۱- اغلب روزها با شوق از خواب بیدار می شوم تا زندگیم را از جایی که در روز قبل ناتمام مانده است، ادامه دهم.

۲- در کارم تنوع و گوناگونی فراوان را دوست دارم.

مشخصات فایل پرسشنامه استاندارد سخت رویی کوباسا

تعداد سوالات:  دو فرم ۵۰ و ۲۰ سوالی
فرمت فایل: word
تعداد صفحات: ۱۰
حجم فایل:  ۲ K.B
تعریف مفهومی: دارد
نمره گذاری:  دارد
تفسیر: دارد
روایی: دارد
پایایی:  دارد
منبع:  دارد
ضمانت: دارد (همه محصولات)
مقاله بیس فارسی: دارد

برای هر فرم یک مقاله مجزا

 

با تهیه این فایل به دو فرم از پرسشنامه سرسختی کوباسا دسترسی خواهید داشت:

فرم ۲۰ سوالی و فرم ۵۰ سوالی

تفسیر، منابع و نحوه نمره گذاری هر دو فرم به صورت مجزا و کامل است.

برای هر یک از دو فرم مقاله بیس فارسی در فایل قرار داده شده است.

مطلب پیشنهادی

قوی بودن در برابر چالش‌ها: بررسی کلیات سرسختی در روانشناسی

سرسختی نشانه استقامت و تعهد  سرسختی یکی از مفاهیم مهم در روانشناسی است که به …