آزمودنی مرجع آکادمی یادگیری و پژوهش
خانواده نخستین نهاد زندگی اجتماعی کودک است که در شکل گیری عادتها و اندیشه های اجتماعی کودک نقش بسیار مهمی دارد. در شکل گیری رفتار و دیدگاههای اجتماعی کودک، جنبه های عاطفی روابط والدین و فرزندان نقش مهمی دارد، در خانواده هایی که والدین رفتارهای محبت آمیز دارند، معمولا کودکان نیز با رفتارهای اخلاقی مثبت و احترام به دیگران و انگیزه پیشرفت رشد می یابند. تاثیر و نفوذ خانواده بر ابعاد مختلف رشد اجتماعی کودکان بی شمار است. میزان پذیرش اجتماعی کودک از سوی همسالان و توانایی برقراری روابط صمیمانه با آنها از محیط خانوادگی او نشات می گیرد، اگر والدین صادقانه به کودک محبت کنند و به وی اعتماد کنند، او نیز دوست داشتن دیگران و مورد علاقه دیگران بودن را یاد می گیرد. یکی از خصایص مهم کودکانی که از رشد اجتماعی کافی برخوردارند، این است که آنها واجد مهارتهای اجتماعی هستند؛ به عبارت دیگر می دانند چگونه کنش کنند تا خوشایند دیگران باشند. بسیاری از روانشناسان بر این باورند که رشد ناکافی مهارتهای اجتماعی[۱] نقش بسزایی در ناکامی و شکستهای آتی کودکان دارد. کودکانی که توانایی های ضروری برای کارکردهای بین فردی موثر را یاد نگرفته اند؛ پرخاشگر، تندخو و منزوی هستند و مورد تنفر دیگران قرار گرفته و توان همکاری موثر با دیگران را ندارند و بهشدت در معرض خطرات جسمی، روحی، اخراج از مدرسه و غیره می باشند.
پاولس و الیوت[۲] معتقدند که اغلب کودکان در ارتباط با اطرافیان(والدین، خواهر، برادر و همسالان) مهارتهای اجتماعی را بدون تلاش فرا می گیرند. البته بسیاری از کودکان نیز به دلایل مختلف موفق به کسب مهارتهای اجتماعی نمی شوند و اغلب رفتارهای رشد نیافته و ضد اجتماعی و نامناسب از خود بروز می دهند که باز هم می توان به نقش موثر خانواده در بروز این وضعیت رفتاری اشاره کرد. پژوهشهای مختلفی حاکی از نفوذ و تاثیر روابط خانوادگی در رشد مهارتهای اجتماعی و تحصیلی کودکان است.سکر[۳] و همکاران در پژوهش خود با عنوان مهارتهای اجتماعی و رفتار مبتنی بر مساله کودکان پیش دبستانی پرورشگاهی با سبکهای شناختی تاملی-تکانشی به این نتیجه دست یافتند که کودکان تکانشی در موقعیتهای اجتماعی و مشارکت اجتماعی از کارآمدی کمتری از کودکان تاملی برخوردارند، رفتار این گروه از کودکان در موقعیتهای حل مساله نمونه ای از بیش فعالی-کمبود توجه و رفتارهای ضد اجتماعی-پرخاشگرانه است.
روبین و میلز[۴] در پژوهشی با عنوان باورهای مادرانه درباره رفتارهای اجتماعی سازگارانه و غیرسازگارانه سه گروه کودکان کناره جو(منفعل)، پرخاشگر و عادی پیش دبستانی به این نتیجه رسیدند که مادران کودکان کناره گیر بیشتر از مادران کودکان عادی اعتقاد دارند که مهارتهای اجتماعی را باید با روش دستوری(رهنمودی) به فرزندان خود آموزش دهند و رفتارهای ناسازگارانه آنها را باید با روش اجباری و تحکم آمیز پاسخ داد. این گونه مادران همچنین، بیشتر از مادران کودکان عادی در برابر رفتارهای ناسازگارانه فرزندان خود احساس گناه و شرم می کردند و این رفتارها را به عوامل ذاتی نسبت می دادند. مادران کودکان پرخاشگر نیز برای آموزش مهارتهای اجتماعی به فرزندان خود بیشتر روشهای دستوری را به کار می بردند و نسبت به رفتارهای ناسازگارانه آنها بی تفاوت بودند.
کینس فوگل[۵] و گریچ(۲۰۰۴) در مطالعه ای دریفاتند که در خانواده هایی که بین والدین تعارضهایی وجود دارد و کودکان شاهد دعوای سخت در سطح کلامی و لفظی و جسمی بودند، در روابط با دیگران به مقدار زیاد چنین رفتارهایی را از خود بروز می دادند و حتی این وضعیت ممکن است بر روابط نامزدی و شریک زندگی آنها تاثیر بگذارد. ایزلی[۶] و همکاران(۱۹۹۹) در مطالعه ای با عنوان تاثیرات والدین بر روابط اولیه کودکان پیش دبستانی با همسالان خود به این نتیجه رسیدند که والدینی که با کودکانشان صمیمی هستند و غالبا برای فرزندانشان شرایط بازی با همسالان را ترتیب می دهند و در مورد حل کردن اختلافات فرزندان خود با دوستانشان، توصیه های ماهرانه ای به آنها می کنند، دارای فرزندانی هستند که دوستان زیادی دارند و از مهارت اجتماعی بیشتری برخوردارند و قادر به مهار هیجانات منفی خود هستند و به طور کلی با همسالان خود خیلی خوب کنار می آیند.
آزمون رشد مهارتهای اجتماعی را کرامتی در سال ۱۳۸۶ به منظور سنجش میزان رشد مهارتهای اجتماعی دانش آموزان و بر اساس دیدگاه گروهی از متخصصان در زمینه مهارتهای اجتماعی مانند واکر و همکاران(۱۹۸۳) طراحی کرد. ازمون ۴۰ پرسش دارد با سه گزینه پاسخ(بلی، خیر، گاهی اوقات) که در مقیاس فاصله ای نمره گذاری می شود
تعدادی از نمونه سوالات پرسشنامه :
۱- آیا در هنگام صحبت کردن با دوستانتان از کلماتی مانند “لطفا” “خواهش کردن” استفاده می کنید.
۲- تگر با نظر دوستان خود مخالف باشید، به او مودبانه می گویید؟
روایی و پایایی: دارد
مولفه ها: دارد و سوالات هر کدام مشخص شده است(مولفه ها: احترام به دیگران، انجام وظیفه، رعایت نظم و مقررات، دوستیابی و مسئولیت پذیری)
قالب فایل: pdf
تعداد سوالات:۳۴
نمره گذاری و تفسیر: دارد
تعداد مقالات همراه : ۱
تعداد کلمات فایل(غیر از پرسشنامه): ۸۹۴ کلمه