آزمودنی مرجع آکادمی یادگیری و پژوهش
امروزه اکثر صاحب نظران بر این عقیده اند که تفکر انتقادی زمینه ایجاد مهارت فهم و ارزیابی دانش جدید را برای فراگیران فراهم می کند. علی رغم توافق عمومی درباره اهمیت توجه به تفکر انتقادی و پرورش آن، درباره تعریف و ماهیت تفکر انتقادی نظرات مختلفی ارائه شده است(۱،۲). یکی از علل این تکثر نظرات آن است که تفکر انتقادی به عنوان یک مفهوم پیچیده، فرایند ذهنی پیچیده ای را شامل می شود؛ بنابراین توصیف و اندازه گیری آن به راحتی امکان پذیر نیست(۳،۴) دلیل دیگر اینکه هر محقق با توجه به فهم فردی و نیازهای پژوهش خویش به تعریف آن پرداخته است(۵). واژه لاتین تفکر انتقادی از لغت یونانی کریتیدوس به معنای سوال گرفته شده که نمایانگر توانایی تجزیه و تحلیل است. هالپرن تفکر انتقادی را استفاده صحیح از مهارت های شناختی می داند که احتمال کسب نتایج مطلوب را افزایش می دهد(۶). تفکر انتقادی یک فرآیند شناختی است که فراگیر در طی آن با بررسی علل، تجزیه و تحلیل اطلاعات در دسترس و نتیجه گیری از آنها به قضاوت و تصمیم گیری می پردازد. به عبارت دیگر یک فرآیند قضاوتی خود تنظیم و هدفمند است که منجر به حل مسئله و تصمیم گیری مناسب می شود(۷).
پرورش مهارت های فکری دانشجویان همیشه مسئله پیچیده ای در آموزش بوده و امروزه حالت جدی تری به خود گرفته است زیرا روش های متداول آموزشی از جمله سخنرانی که به عنوان روش غالب در نظام آموزش عالی به کار می رود، سبب گسترش سبک انفعالی می شود که مطابق آن تفکر انتقادی به معنای واقعی نادیده گرفته می شود. این روش های سنتی فارغ التحصیلانی با دانش نظری فراوان تحویل جامعه می دهند که از حل کوچکترین مسائل جامعه در آینده عاجز می باشند. در حقیقت، ترکیبی از اطلاعات و مفاهیم به دانشجویان انتقال داده می شود اما در تجزیه و تحلیل، اولویت بندی و سازمان دهی دانش جدید که لازمه تفکر انتقادی و حل مسأله می باشد به حال خود وا گذاشته می شوند(۸). صاحبنظران آموزش عالی معتقدند که در دنیای سریعاً در حال تغییر و چالش برانگیز عصر حاضر، دیگر تدریس حقایقی که به سرعت کهنه و قدیمی می شوند مورد نیاز نیست، بلکه تقویت تفکر انتقادی در تمامی سطوح آموزش مورد نیاز است. تفکر انتقادی جهت تصمیم گیری های کاری، مدیریت، قضاوت بالینی، موفقیت حرفه ای و مشارکت اثربخش فرد در فعالیت های جامعه حیاتی است(۹). این تفکر باعث توسعه توانایی پژوهش، حل مسئله، تصمیم گیری، بهره بردن از دیدگاه های مختلف و یادگیری مادام العمر در دانشجویان می گردد (۱۰). همچنین این تفکر موجب می شود دانشجویان به این نکته پی ببرند که چگونه هنجارهای مختلف بر افکار آنها تأثیر می گذارد و اینکه چگونه ایده هایشان را کاملاً بر اساس بررسی ها و استدلال هایشان مورد بررسی و استفاده قرار دهند(۱۱).
پژوهش ها نشان می دهند به رغم اهمیت تفکر انتقادی به عنوان ابزاری اساسی برای یادگیری، توانایی دانشجویان در استفاده از مهار تهای تفکر انتقادی اندک است(۱۲). لوئیتز(۲۰۰۷) در پژوهشی با بررسی ۱۶۰ دانشجو نتیجه گرفت که یک سوم دانشجویان مورد مطالعه فاقد مهارت های تفکر انتقادی هستند(۱۳). پژوهش های انجام شده در ایران نیز عمدتاً بیانگر پایین بودن میزان نمرات تفکر انتقادی دانشجویان ایرانی در مقایسه با نتایج پژوهش های انجام شده در کشورهای غربی می باشند. در مطالعه ای که توسط کلاته جعفرآبادی بر روی ۱۵۰ نفر از دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد انجام گرفت بین نمره تفکر انتقادی دانشجویان سال اول و سال چهارم تفاوت معناداری مشاهده شد هرچند که نمره کل تفکر انتقادی دانشجویان در سطح پایینی قرار داشت (۱۴). بهمنی و همکاران در مطالعه ای تحت عنوان “بررسی مهارت های انتقادی دانشجویان علوم پایه دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در مواجهه با متون علمی در سال ۱۳۸۴” بیان کردند که دانشجویان گروه پزشکی در مواجهه با سوالات غلط امتحانی به هیچ وجه از مهارت های تفکر انتقادی استفاده نکرده و در مواجهه با جزوات درسی تنها حدود ۸/۶ درصد صرفاً به برخی از اشتباهات توجه کرده اند(۱۵).
معرفی آزمون مهارتهای تفکر انتقادی کالیفرنیا
آزمون مهارتهای تفکر انتقادی کالیفرنیا شامل ۳۴ سؤال چهار یا پنج گزینه ای با یک پاسخ صحیح است. این سؤالات در پنج حیطه استدلال استقرایی(۱۴ سوال)، استدلال قیاسی (۱۴ سؤال)، تجزیه و تحلیل (۹ سوال)، ارزشیابی(۱۴ سوال) و استنباط (۱۶ سوال) دسته بندی شده اند. لازم به ذکر است بعضی از سؤالات برای بیش از یک حیطه مشترک می باشد. روایی محتوایی این آزمون به وسیله “متخصصین ملی در مسایل تفکر انتقادی و یک متفکر ایده آل” صورت گرفته است و پایایی علمی این آزمون با استفاده از فرمول ۲۰ کودر ریچاردسون ۷۰/۰- ۶۸/۰ محاسبه گردیده است. در پژوهش حاضر، نسخه ترجمه استفاده شده که در تحقیقات و پایان نامه های ایرانی مورد استفاده قرار گرفته است. آزمون شوندگان می توانند از حداقل صفر تا حداکثر ۳۴ نمره در کل این آزمون کسب کنند. مدت زمان در نظر گرفته شده برای پاسخ دهی به سؤالات آزمون حدود ۴۵ دقیقه اختصاص داده شد.
روش نمره گذاری مهارتهای تفکر انتقادی کالیفرنیا:
حداقل نمره در این آزمون صفر و حداکثر ۳۴ می باشد…
از تحلیل سوالات آزمون مهارت های تفکر انتقادی کالیفرنیا ، در مجموع شش نمره با پنج زیرمقیاس: تحلیل و تفسیر، ارزشیابی استنباط ها، استخراج استنباط های منطقی، استدلال استقرایی و استدلال قیاسی به دست می آید. این ابزار برای ارزشیابی توانایی تفکر منطقی (ارزشیابی اثربخشی برنامه، پژوهش و آموزش مداوم) مفید است.
مهارت های اصلی شناختی تفکر انتقادی شامل:
تفسیر: به معنی درک و بیان معانی مربوط به تجربیات متنوع است.
تحلیل: به معنی تشخیص هدف مطالب و پی بردن به تجربیات متنوع است.
ارزشیابی: به معنی تعیین اعتبار مطالب و ارزیابی نحوه ارتباطات موجود در بین آنها است.
استنباط: به معنی توانایی نتیجه گیری از مطالب است.
مشخصات فایل پرسشنامه:
روایی و پایایی: دارد
قالب فایل: Word
منبع: دارد
تعداد سوالات: ۳۴
ورژن آزمون: فرم ب
مقاله همراه: ۱(در قالب فایل Word)
تاریخچه پژوهشی: دارد
تعریف مفهومی و نظری و عملیاتی : دارد
تفکیک مولفه ها: انجام نشده است.