پرسشنامه انگیزه دانشجویان در انتخاب رشته

 انگیزه عامل انجام بسیاری از فعالیتها، از جمله یادگیری است. به عبارتی، در پشت پرده رفتارها انگیزه وجود دارد. در واقع انگیزه آن چیزی است که به یادگیرنده انرژی می دهد و فعالیتهای او را هدایت می کند. انگیزه تحصیلی یکی از ملزومات یادگیری به حساب می آید و عاملی است که در حفظ تداوم آن به یادگیرنده کمک می کند(۱). انتخاب رشته تحصیلی و شغل به عنوان مهم ترین تصمیمات هر فرد در طول زندگی اش مطرح است. با انتخاب یک شغل، فرد باید هزینه و وقت زیادی را صرف آموزش حرفه اش بنماید. از طرفی بررسی های به عمل آمده نشان داده است که بعد از اتمام تحصیل معمولا تغییر حرفه در برخی از رشته ها به ندرت و با صرف هزینه و وقت زیادی امکان پذیر هست. از این رو انتخاب رشته تحصیلی دانشگاهی باید با دقت و تامل بیشتری انجام شود(۲). از سوی دیگر فراگیران با انگیزه تحصیلی قوی تر، فعالیتهای آموزشی بیشتری را می پذیرند، تکالیف درسی بیشتری را انجام می دهند و در نتیجه موفقیت بیشتری کسب می کنند(۱). در این میان انتخاب رشته های دانشگاهی و خصوصا رشته های مرتبط با علوم پزشکی از جمله پرستاری که با سلامت انسان ها مرتبط می باشد، باید با دقت بیشتری انجام شود. چرا که علاقه مندی به حرفه یکی از پیش شرطهای ارائه خدمات با کیفیت مناسب به مددجویان می باشد. مطالعات انجام شده نشان می دهد که انتخاب حرفه پرستاری تحت تاثیر عواملی چون تمایل به کمک و مراقبت از دیگران، کسب فرصتهای شغلی مناسب، کسب موقعیت اجتماعی، کسب درآمد، نفوذ و تاثیر اطرافیان، تجربه مراقبت از یکی از نزدیکان، وجود فردی از نزدیکان در این حرفه و یا تجربه بستری شدن اقوام و دوستان در بیمارستان می باشد.(۱۵-۳). بر اساس جستجوهای محققان، مطالعات انجام شده در داخل کشور عمدتا به بررسی چالشهای حرفه پرستاری در بین دانشجویان و یا فراغ التحصیلان این رشته اشاره نموده اند. نتایج نشان می دهد که از دیدگاه این افراد، کمبود پرسنل پرستاری در بیمارستان ها، عدم رضایت شغلی، ناکافی بودن محتوای درسی این حرفه، فقدان پایگاه مثبت اجتماعی پرستاران، ناهماهنگی واقعیت با تصورات اولیه، نامناسب بودن محیط کار بالینی و پایین بودن میزان حقوق و دستمزد پرستاران به عنوان بزرگ ترین مشکلات موجود در این رشته و از دلایل عمده انصراف افراد از این حرفه می باشد(۱۶، ۱۷).

 از میان مطالعات اندکی که به عوامل موثر بر ورود به این حرفه در کشور انجام شده است، می توان به نتایج مطالعه عباس زاده و همکاران اشاره نمود که نشان می دهد که موثرترین عامل در انتخاب رشته پرستاری، “علاقه به کمک به مردم” و کمترین تاثیر مربوط به “تجربه کار درمانی قبل از اشتغال به تحصیل” می باشد. این مطالعه از عوامل فردی و حرفه ای در مقایسه با عوامل محیطی به عنوان مهمترین انگیزه های دانشجویان از انتخاب رشته پرستاری نام می برد(۱۸). در مطالعه دیگری نشان داده شده است که در مقایسه با انگیزه های بیرونی، عوامل مربوط به انگیزه های درونی، اهمیت بیشتری در انتخاب رشته پرستاری داشته است(۱۹). ادیب حاج باقری و دیانتی نیز در مطالعه خود با یک سوال چندگزینه ای به بررسی تناسب شخصیت دانشجویان با این رشته می پردازد(۲۰).

با توجه به اهمیت عوامل موثر بر انتخاب رشته، تغییر در عوامل یادشده در گذر زمان و در بسرتهای متفاوت اجتماعی و فرهنگی(۲۲، ۲۱).

تعدادی از انگیزه های انتخاب رشته دانشجویان به شرح ذیل می باشد: فرصتی برای کسب مدارج عالی تحصیلی، کسب موقعیت شغلی، اعتبار رشته پرستاری در میان رشته های دانشگاهی و…..

سئوالات پرسشنامه انگیزه های انتخاب رشته تحصیلی دانشجویان شامل ابعاد زیر می باشد: “موقعیت و امنیت اجتماعی”، “ماهیت شغلی”، “فرصتهای شغلی”، “مراقبت از بیماران و ارتباط با مردم”، ” استفاده از توانایی های شخصی” و “علاقه به علم” . پرسشنامه انگیزه دانشجویان در انتخاب رشته دارای ۱۷ سوال و ۶ مولفه می باشد.