جمعه , ۳۱ فروردین ۱۴۰۳

پرسشنامه رفتار شهروندی سازمانی

Anchorامروزه یکی از مسائل مهم و اساسی مورد مطالعه روان شناسی صنعتی و سازمانی و نیز رشته های وابسته، برانگیختن کارکنان  به کار و فعالیت بیشتر آنان است. برای مطالعه انگیزش رویکردهای متفاوتی وجود دارد؛ یکی از این رویکردها که مورد توجه ویژه ای قرار گرفته است، مفهوم رفتار شهروندی سازمانی می باشد که اولین بار توسط باتمن و ارگان[۱](۱۹۸۳) مطرح گردید(۱). رایجترین تعریفی که درباره این موضوع مقبولیت پیدا کرده است، به ارگان تعلق دارد که طبق نظر وی رفتارهای شهروندی، رفتارهایی هتسند که به طور مستقیم در سیستم پاداش دهی رسمی سازمان ذکر نشده و اغلب نیز به فراموشی سپرده می شوند و معمولا نیز داوطلبانه تلقی می گردند؛ اما با این وجود در انجام فعالیتهای سازمان نقش موثری دارند(۲). این واژه در دو دهه گذشته بیشترین توجه را از طرف محققان رفتار سازمانی جلب نموده است و از آن جا که این رفتارها به منظور کمک به افراد یا سازمانها صورت می گیرند و جزء ضروریات محسوب نمی شوند و ممکن است در پاداشها و تنبیهات ملاحظه نشوند، از آنها به عنوان رفتارهای بشردوستانه نیز یاد می شود(۳). یکی از مهمترین مدلهای ارائه شده در این زمینه توسط ارگان مطرح شده است که در برگیرنده ابعاد نوع دوستی، وجوان، ادب و نزاکت، رادمردی و فضیلت مدنی می باشد: نوع دوستی، کمک به اعضای دیگر سازمان در رابطه با مشکلات و وظایف مرتبط است. مانند کارکنانی که به افراد تازه وارد و یا کم مهارت کمک می کنند. وجدان به رفتارهای اختیاری گفته می شود که از حداقل الزامات نقش فراتر می رود. مثل فردی که بیشتر از حالت معمول سر کار می ماند و یا کارمندی که وقت زیادی را برای استراحت صرف نمی کند. ادب و نزاکت به تلاش کارکنان برای جلوگیری از تنش ها و مشکلات کاری در رابطه با دیگران گفته می شود. منظور از رادمردی و گذشت، نشان دادن تحمل و گذشت در شرایط غیر ایده آل سازمان بدون شکایت و غرغر کردن می باشد. نهایتا منظور از فضیلت مدنی، تمایل به مشارکت و مسئولیت پذیری در زندگی سازمانی و نیز ارائه تصویری مناسب از سازمان می باشد(۲).

پرسشنامه رفتار شهروندی سازمانی از  ویلیامز و اندرسون[۲] است که قلی پور(۱۳۸۷) در پروژه پژوهشی خود اعتبار این پرسشنامه را با روش آلفای کرونباخ در ایران سنجیده که مقدار آن ۸۱/۰ به دست آمده است.

تعدادی از نمونه سوالات پرسشنامه :

۱- معمولا در محیط کارم در مورد مسائل جزیی وقت کمی را صرف ابراز شکایت به مدیر خود می کنم.

۲- در این سازمان افراد تمایل دارند مشکلات کاری را بزرگتر از آن چه هستند، جلوه دهند.

۳- بیشتر به جنبه های مثبت شغلم توجه می کنم تا جنبه های منفی آن.

مشخصات فایل پرسشنامه:

روایی و پایایی: دارد

قالب فایل:Word

منبع: دارد

تعداد سوالات:۱۲

مولفه ها: دارد و مشخص شده است(عدالت توزیعی، عدالت رویه ای، عدالت تعاملی)

نمره گذاری: دارد

تعداد مقالات همراه : ۱


[۱] – Bateman & Organ

[۲] – Williams & Anderson

مطلب پیشنهادی

قوی بودن در برابر چالش‌ها: بررسی کلیات سرسختی در روانشناسی

سرسختی نشانه استقامت و تعهد  سرسختی یکی از مفاهیم مهم در روانشناسی است که به …