پرسشنامه هوش معنوی ناصری

ادواردز معتقد است داشتن هوش معنوی بالا با داشتن اطلاعاتی در مورد هوش معنوی متفاوت است. این تمایز میان دانش عملی و دانش نظری را مطرح می کند. لذا نباید داشتن دانش وسیع در مورد مسائل معنوی و تمرینهای آنها را هم ردیف دستیابی به هوش معنوی از طریق عبادت و تعمق برای حل مسائل اخلاقی دانست؛ هر چند می توان گفت برای بهره مندی موثر از معنویت، داشتن تومان دانش نظری و عملی لازم می باشد.

هر چند تحقیقات زیادی در حیطه رشد و تحول هوش معنوی صورت نگرفته است و نیازمند تحقیقات تجربی-کیفی است، ولی می توان گفت که استعداد این هوش در افراد مختلف، متفاوت است و در اثر برخورد با محیطهای غنی که سوالات معنویرا بر می نگیزاند، به تدریج تحول یافته و شکل می گیرد. به نظر می رسد سن و جنسیت نیز در هوش معنوی اثر گذار باشند. یونگ معتقد است که در بسیاری افراد پس از ۳۵ سالگی تغییرات عمده ای در ناخودآگاه صورت می گیرد که ممکن است در روند معنویت و هوش معنوی تاثیر گذار باشند. همچنین بعضی از محققان، از جمله یونگ معتقدند که در زنان تحول متفاوت از مردان صورت می گیرد.

بر اساس تعریف هوش معنویت ممکن است امری شناختی-انگیزشی باشد که مجموعه ای مهارتهای سازگاری و منابعی را که حل مساله و دستیابی به هدف را تسهیل می کنند، معرفی می نماید(سیسک، ۲۰۰۲؛ ولم، ۲۰۰۱) هوش معنوی انجام سازگارانه و کاربردی موارد یادشده در موقعیتهای خاص و روزمره زندگی است(نازل، ۲۰۰۴).

پرسشنامه هوش معنوی ۱۰۸ سوالی بوسیله اسماعیل ناصری در پایان نامه ای با هنوان بررسی مفهوم و مولفه های هوش معنوی و ساخت ابزاری برای سنجش آن در بین دانشجویان دانشگاه علامه بر اساس نظر امونز ساخته شده و بر روی ۵۵۷ نفر اجرا شده است. روایی این پرسشنامه به روش همسانی درونی بدست آمده است و برای محاسبه همسانی درونی از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده است. ضریب آلفای کرونباخ پرسشنامه مقدمات ۱۰۸ سوالی برای ۵۵۷ نفر اجرا شده ۹۵/۰ می باشد وسوالات که ضریب کمتر از ۲۰/۰ داشتند حذف شدندکه مجموعا یازده سوال حذف شد و سوالات پرسشنامه به ۹۷ سوال رسید.

پرسشنامه هوش معنوی ناصری در طیف لیکرت و در مقیاس ۴ نمره ای از کاملا مخالفم تا کاملا موافقم تهیه شده است. شیوه نمره گذاری این پرسشنامه به این صورت است که از کاملا مخالفم تا کاملا موافقم، به ترتیب نمره ۱-۲-۳-۴ داده میشود. در بعضی از سوالات این نمره دهی معکوس است و در نهایت، مجموع نمرات یک نمره واحد را برای هوش معنوی هر فرد نشان می دهد که به این ترتیب کمترین نمره ۹۷ و بیشترین نمره ۳۷۶ می باشد. همچنین این پرسشنامه از ۸ مولفه شکیبایی، معنا و هدف در زندگی، الوهیت، آرامش درونی، تجربه های معنوی، شناخت خود و بخشش تشکیل گردیده است.