آزمودنی مرجع آکادمی یادگیری و پژوهش
مفهوم وسواس و وسواس فکری عملی
اختلال وسواس فکری-عملی[۱](OCD) اختلال روانی متداولی است که با میزان شیوع طول عمر تخمینی تقریبا ۲-۳ درصد، پس از فوبی، اختلالات مرتبط به مواد و افسردگی، بعنوان چهارمین اختلال شایع روانپزشکی مطرح است(۱) و شیوع آن دو برابر شیوع اسکیزوفرنیا و اختلال دوقطبی است(۲). مشکلات همراه با OCD و علائم ناتوان کننده ی آن، کارکرد میان فردی، شغلی و زندگی فرد را مختل می کند(۳) و یکی از اختلالات رفتاری ناتوان کننده ای است که با افکار مزاحم تکراری و ناخواسته فرد را به انجام اعمال وسواسی و بیهوده و همچنین فرو بردن در اعماق افکار ناراحت کننده وادار می کند. وسواس ها عبارتند از:باورها، افکار، تکانه ها یا تصاویر سمجی که به دلیل ناهمخوانی، اضطراب و پریشانی چشمگیری ایجاد می کنند. وسواسهای عملی نیز رفتارهای تکرار شونده یا اعمل ذهنی هستند که با هدف جلوگیری یا کاهش اضطراب و پریشانی انجام می شوند(۴). ویژگی عمده ی این وسواس ها(افکار و رفتارها) لذت بخش نبودن آنها برای فرد مبتلا است. ولی بیمار به نشخوار افکار و تکرار اعمال ادامه می دهد تا شاید از ناراحتی هایی که برای او به وجود می اید کاسته شود(۵). نشانه های این اختلال، با آشفتگی فردی و ناتوانی کارکردی همراه است(۶) متداولترین وسواسهای فکری عبارتند از:افکار مکرر درباره ی آلودگی، تردیدهای مکرر، لزوم قرار گرفتن اشیاء با نظم خاص، تکانه های پرخاشگرانه یا زننده و تصویرسازی ذهنی جنسی(۷).
این اختلال(OCD) با ظاهر شدن در طول دوره کودکی و بزرگسالی اولیه، یک سیر بروز ابتدایی دارد(۸) و در صورت عدم درمان، روندی رو به نقصان پیدا می کند. گزارش شده است که فاصله بین شروع علائم اختلال و رفتار جستجوی درمان توسط بیمار با تقریبا ۱۰ سال تاخیر همراه می شود. این در حالی است که اختلال وسواس فکری-عملی توسط سازمان بهداشت جهانی به عنوان یکی از علل عمده ی ناتوانی در نظر گرفته شده است(۹).
معرفی پرسشنامه ی وسواس فکری-عملی مادسلی:
پرسشنامه وسواس فکری و عملی مادسلی توسط هاجسون و راکمان(۴۶) به منظور پژوهشی در مورد نوع و حیطه مشکلات وسواس تهیه شده است. این پرسشنامه شامل ۳۰ ماده است که نیمی از آنها با کلید درست و نیمی با کلید غلط می باشد. این پرسشنامه در اعتبار یابی اولیه در بیمارستان مادسلی توانسته است ۵۰ بیمار وسواسی را از ۵۰ بیمار روان نژند به خوبی تفکیک نماید. همچنین این پرسشنامه در تحلیل محتوایی پاسخهای ۱۰۰ بیمار ، چهار مولفه ی عمده را که منعکس کننده ی چهار نوع مشکل وسواسی در بیماران بود، مشخص نمود. این چهار مولفه عبارتند از: وارسی، تمیزی، کندی و شک وسواسی که چهار مقیاس فرعی را تشکیل می دهند. با استفاده از یک روش نمره گذاری ساده می توان یک نمره وسواس کلی و چهار نمره فرعی به دست آورد. بنابر گفته راکمان و هاجسون(۴۷) این نوع شکایات حالت اغراق آمیز و شدید رفتار آموخته شده، نسبتا هنجار هستند.
تعدادی از نمونه سوالات پرسشنامه ی وسواس فکری-عملی مادسلی
۱- من از به کار بردن تلفن‌های عمومی به خاطر آلودگی احتمالی آنها خودداری می‌کنم.
۲– من غالباً دچار فکرهای زشتی می‌شوم و نمی‌توانم آنها را از سرم بیرون کنم.
روایی و پایایی: دارد
قالب فایل: Word
منبع: دارد
تعداد سوالات:۳۰
تعداد صفحات: ۵
مقاله همراه: ۱
تعریف مفهومی: دارد
[۱] – Obsessive Compulsive Disorder (OCD)