چگونه هورمون پروژسترون را افزایش دهیم؟ علائم خطر و کمبود هورمون زنانه

پروژسترون، یکی از مهم‌ترین هورمون‌های جنسی زنانه، نقشی کلیدی در تنظیم چرخه قاعدگی و حفظ بارداری سالم ایفا می‌کند. این هورمون نه تنها برای باروری حیاتی است، بلکه در کنترل خلق‌و‌خو، خواب، و تعادل کلی هورمون‌ها نیز تاثیرگذار است.
کاهش سطح پروژسترون می‌تواند مشکلاتی نظیر سردردهای شدید، بی‌نظمی در چرخه قاعدگی و تغییرات خلقی مانند افسردگی و اضطراب به همراه داشته باشد. اگرچه برخی درمان‌های مصنوعی برای جایگزینی پروژسترون وجود دارند، بسیاری از افراد به دنبال روش‌های طبیعی برای افزایش سطح این هورمون و حفظ تعادل در بدن هستند.
در این مطلب از آزمودنی، به بررسی عملکرد پروژسترون، علائم کاهش آن و راهکارهای طبیعی برای افزایش سطح این هورمون می‌پردازیم.

 

پروژسترون چیست و چگونه کار می کند؟

پروژسترون بخشی جدایی ناپذیر از دستگاه تناسلی است که بر تخمک گذاری، قاعدگی، باروری و بارداری تأثیر می گذارد.

سطح پروژسترون به طور طبیعی در طول چرخه قاعدگی افزایش و کاهش می یابد. آنها پس از تخمک گذاری شروع به افزایش می کنند (زمانی که تخمدان یک تخمک بالغ را آزاد می کند). پروژسترون با تحریک رشد غدد و تولید رگ های خونی به آماده سازی بدن برای بارداری کمک می کند.

اگر تخمک بارور نشود و بارداری اتفاق نیفتد، سطح پروژسترون کاهش می یابد. این افت باعث شکسته شدن دیواره رحم (آندومتر) و ریزش (قاعدگی) می شود.

سطح پروژسترون در دوران بارداری بالا باقی می ماند. پروژسترون رگ های خونی را تحریک می کند تا مواد مغذی را به اندومتر و جفت برساند. همچنین خطر زایمان زودرس و زایمان را کاهش می دهد.

 

علائم پایین بودن مقدار پروژسترون 

پروژسترون به دلیل نقشش در حمایت از تخمک‌گذاری و آماده‌سازی رحم برای بارداری، برای سلامت قاعدگی و باروری ضروری است. کاهش سطح این هورمون ممکن است به علائمی منجر شود که کیفیت زندگی روزمره را تحت تاثیر قرار می‌دهد. از جمله علائم شایع پروژسترون پایین می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• سردرد و میگرن: کاهش پروژسترون می‌تواند باعث بروز سردردهای مکرر یا میگرن شود.
• بی‌نظمی در چرخه قاعدگی: سطوح پایین پروژسترون ممکن است به قاعدگی‌های نامنظم یا قطع کامل آن منجر شود.
• تغییرات خلقی: احساس اضطراب، افسردگی، و نوسانات خلقی از دیگر علائم شایع کاهش پروژسترون است.

همچنین، وقتی سطح پروژسترون کاهش می‌یابد، استروژن ممکن است به هورمون غالب تبدیل شود. این وضعیت می‌تواند علائمی مانند افزایش وزن، میل جنسی پایین، خونریزی شدید قاعدگی، و حساسیت پستان‌ها را به همراه داشته باشد.

پیشنهاد مطالعه: ارگاسم زنان: هر آنچه باید از اوج لذت جنسی زن بدانید!

 

افزایش پروژسترون طبیعی با غذاها

اگرچه هیچ غذایی مستقیماً پروژسترون را تامین نمی‌کند، اما برخی از مواد غذایی می‌توانند به طور غیرمستقیم به افزایش سطح این هورمون یا تنظیم استروژن کمک کنند. برای حفظ سطح سالم پروژسترون، بدن به برخی ویتامین‌ها و مواد معدنی نیاز دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم:

ویتامین  B6

ویتامین B6 یکی از مهم‌ترین ویتامین‌ها برای کمک به کبد در تولید هورمون‌های جنسی است. این ویتامین به حفظ تعادل هورمونی و بهبود عملکرد کلی پروژسترون کمک می‌کند. از جمله منابع غذایی غنی از ویتامین B6 می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• نخود
• اسفناج
• موز
• سیب زمینی
• تن ماهی
• گوشت قرمز

روی

روی یک ماده معدنی ضروری برای حفظ سطح سالم پروژسترون و باروری در زنان است. این ماده معدنی به تنظیم هورمون‌های جنسی و بهبود تخمک‌گذاری کمک می‌کند. منابع غذایی غنی از روی شامل:

• بادام
• بادام هندی
• نخود
• لوبیا چشم بلبلی

 

مکمل‌های گیاهی برای افزایش پروژسترون

علاوه بر غذاها، برخی مکمل‌های گیاهی نیز می‌توانند به افزایش سطح پروژسترون در بدن کمک کنند. در ادامه به برخی از این مکمل‌ها اشاره می‌کنیم:

چستبری Chasteberry (پنج انگشت)

این گیاه به دلیل تأثیراتش در کاهش علائم سندرم پیش از قاعدگی (PMS) و بهبود باروری شناخته شده است. برخی مطالعات نشان داده‌اند که چستبری ممکن است به تعادل هورمون‌ها و افزایش سطح پروژسترون کمک کند. با این حال، برای تایید اثرات دقیق آن بر پروژسترون به تحقیقات بیشتری نیاز است. عوارض جانبی این گیاه شامل حالت تهوع، سردرد و ناراحتی معده می‌شود.

روغن گل مغربی

روغن گل مغربی سرشار از اسیدهای چرب امگا ۶ است که در بهبود علائم سندرم پیش از قاعدگی و یائسگی نقش دارند. این روغن علاوه بر کاهش التهاب، ممکن است به تعادل هورمونی و بهبود علائم مرتبط با کاهش پروژسترون کمک کند. اما مصرف این مکمل نیز ممکن است با عوارضی مانند ناراحتی معده و حالت تهوع همراه باشد.

 

درمان‌های مصنوعی برای افزایش پروژسترون

در برخی موارد، ممکن است سطح پروژسترون به حدی پایین باشد که تغییرات طبیعی سبک زندگی کافی نباشد. در این شرایط، استفاده از درمان‌های مصنوعی تحت نظر پزشک می‌تواند مفید باشد. این درمان‌ها شامل موارد زیر است:

کرم‌ها و ژل‌های پروژسترون

یکی از روش‌های جایگزینی پروژسترون، استفاده از کرم‌ها و ژل‌هایی است که این هورمون را به بدن وارد می‌کنند. این محصولات به طور موضعی روی پوست یا واژن استفاده می‌شوند و به خصوص برای کسانی که مشکل باروری دارند، توصیه می‌شوند.

حتما بخوانید: روان کننده واژن چیست؟ انواع، نحوه استفاده و عوارض

قرص‌های پروژسترون

قرص‌های حاوی پروژسترون نیز به عنوان درمان هورمونی برای افرادی که علائم یائسگی دارند، تجویز می‌شود. این قرص‌ها با تنظیم میزان استروژن در رحم، از بروز عوارض جانبی مرتبط با درمان‌های استروژن جلوگیری می‌کنند.

شیاف‌های واژینال

شیاف‌های پروژسترون به عنوان یک گزینه درمانی دیگر برای افزایش این هورمون در افرادی که تحت درمان‌های باروری هستند، تجویز می‌شوند. این شیاف‌ها به راحتی در واژن قرار داده می‌شوند و مستقیماً به ناحیه مورد نیاز هورمون را منتقل می‌کنند.

 

خطرات استفاده از محصولات پروژسترون

مانند هر دارو یا مکمل دیگری، مصرف داروهای پروژسترون خطرات احتمالی دارد. دوزهای زیاد پروژسترون در یک دوره طولانی یا استفاده از آن با استروژن ممکن است خطر ابتلا به موارد زیر را افزایش دهد:

• حمله قلبی
• سکته
• لخته شدن خون
• زوال عقل

در صورت بروز هر یک از علائم زیر در حین مصرف پروژسترون، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید:

• درد قفسه سینه
• ضربان قلب سریع
• تنگی نفس
• کندی یا مشکل در صحبت کردن
• ضعف یا بی حسی در یک طرف بدن
• عدم هماهنگی
• تورم پا یا درد ناگهانی
• تغییر بینایی یا تاری دید
• تشنج
• مشکل در بلع یا تنفس
• کهیر یا تورم صورت

 

عوارض جانبی

عوارض جانبی احتمالی مکمل های پروژسترون عبارتند از:

• سرگیجه و سبکی سر
• خستگی
• سردرد
• حساسیت سینه
• ناراحتی معده، حالت تهوع و استفراغ
• یبوست یا اسهال
• درد عضلانی یا مفصلی
• عطسه، آبریزش بینی یا سرفه
• ترشحات واژن
• تغییرات خلقی، از جمله تحریک پذیری یا نگرانی بیش از حد

پیشنهاد مطالعه: چطور رابطه جنسی را طولانی تر کنیم؟

 

درمان‌های طبیعی برای افزایش پروژسترون

در کنار مکمل‌های گیاهی، تغییراتی در سبک زندگی می‌تواند به افزایش طبیعی سطح پروژسترون کمک کند. این تغییرات شامل موارد زیر است:

مدیریت استرس

یکی از مهم‌ترین عوامل در کاهش سطح پروژسترون، استرس مزمن است. استرس باعث ترشح کورتیزول، هورمون استرس، می‌شود که تعادل هورمونی بدن را بر هم می‌زند. انجام تمرینات آرامش‌بخش مانند یوگا و مدیتیشن می‌تواند به کاهش استرس و حمایت از تعادل هورمونی کمک کند.

خواب کافی

کمبود خواب می‌تواند عملکرد هورمونی بدن را مختل کند و سطح پروژسترون را کاهش دهد. توصیه می‌شود حداقل ۷ تا ۸ ساعت خواب شبانه داشته باشید تا بدن بتواند هورمون‌ها را به طور موثری تنظیم کند.

حفظ وزن

حفظ وزن مناسب برای بدن می تواند سطح هورمون ها را تنظیم کند. وزنی که به عنوان اضافه وزن یا چاق طبقه بندی می شود ممکن است باعث عدم تعادل هورمونی و مقاومت به انسولین شود.با روش های سالم، از جمله رژیم غذایی مغذی و ورزش روزانه به وزن متعادل برسید.

ورزش کنید و فعال بمانید

ورزش منظم و متعادل نه تنها به سلامت جسمانی کمک می‌کند، بلکه می‌تواند به تنظیم هورمون‌های جنسی و بهبود سطح پروژسترون کمک کند. برای شروع، ورزش ملایمی مانند پیاده روی، دوچرخه سواری یا شنا را امتحان کنید.

 

نتیجه‌گیری

پروژسترون، هورمونی حیاتی برای سلامت باروری و قاعدگی است و کاهش سطح آن می‌تواند به علائم ناراحت‌کننده‌ای منجر شود. با اینکه هیچ درمان جادویی برای افزایش فوری پروژسترون وجود ندارد، تغییرات کوچک در سبک زندگی، مصرف غذاهای غنی از ویتامین B6 و روی، و استفاده از مکمل‌های گیاهی می‌تواند به بهبود سطح این هورمون کمک کند.

همچنین، در موارد شدید، مشاوره با پزشک و استفاده از درمان‌های مصنوعی ممکن است ضروری باشد. حفظ تعادل هورمونی برای سلامت جسمی و روانی زنان اهمیت بسیاری دارد و اقدام به موقع در جهت بهبود این تعادل می‌تواند کیفیت زندگی را بهبود بخشد.