جمعه , ۱۰ فروردین ۱۴۰۳

اهمال کاری چیست و چگونه اندازه گیری می شود

در قرن حاضر، بهره وری فردی و سازمانی یکی از دغدغه های اصلی مدیران است. نیروی انسانی مسؤولیت پذیر و کارآمد به عنوان مهم ترین سرمایه یک سازمان محسوب میشود. در این راستا شناخت خصوصیات نیروی انسانی و عوامل مؤثر بر کارایی آنان یکی از دل مشغولی های مدیران سازمان ها محسوب می گردد. یکی از مقوله هایی که نقش مهمی در میزان بهره وری و سلامت جسمی روانی کارکنان دارد، اما در سازمانها به ویژه سازمان های ایرانی توجه کافی بدان مبذول نشده، مقوله اهمال کاری است .

از دیدگاه سازمانی اهمال کاری دشمن سازمان و مانع رشد بهره وری و خلاقیت است اهمال کاری به عنوان یکی از بزرگترین آفت ها در کارآیی نیروی انسانی محسوب می گردد. واژه اهمال کاری معادل تعلل، سهل انگاری و به تعویق انداختن است. آلیس و ناس تعلل را تمایل به اجتناب از فعالیت، محول نمودن فعالیت به آینده و استفاده از بهانه جویی برای توجیه تأخیر در انجام فعالیت تعریف نموده اند. در فرهنگ کمبریج اهمال کاری به معنای عقب انداختن امری به دلیل ناخوشایند بودن یا ملال آوری آن، تعریف شده است. تخمین زده می شود که حدود ۷۰٪ دانشجویان در انجام تکالیف تحصیلی خود اهمال کاری می کنند. اهمال کاری یک پدیده رفتاری است که موجب ایجاد استرس، احساس گناه و کاهش شدید بازدهی فردی میشود. همچنین به دلیل عدم تعهد به تکالیف و مسؤولیت ها، به عدم تأیید اجتماعی منجر می شود. اهمال یک رفتار خود ناتوان کننده است که منجر به اتلاف وقت، عملکرد ضعیف و افزایش استرس در فرد می شود. به اعتقاد استیل (۲۰۰۷) اهمال تأخیر عمدی در انجام وظایف محول شده علی رغم آگاهی از پیامدهای منفی آن است. حدود ۹۵ درصد افراد جامعه گاهی در کارهایشان اهمال می ورزند اما برای ۱۵ تاه ۲ درصد افراد، اهمال کاری همیشگی و به صورت یک مشکل جلوه می کند، اهمال کاری با توجه به مؤلفه های شناختی، عاطفی و رفتاری، انواع گوناگونی دارد و می تواند در زمینه های مختلف از جمله تحصیلی، شغلی و تصمیم گیری رخ دهد. اهمال کاری سازمانی به تأخیر انداختن هدفمند شروع با تکمیل تکالیف مختلف شغلی است و به شکل مزمن اغلب توسط کارکنان سفید پوست گزارش شده است. افراد اهمال کار زمان ناچیزی برای انجام فعالیت های بزرگ در نظر می گیرند، همین عامل سبب عجله و ناقص انجام شدن کار می شود در نتیجه کیفیت کار آنها همواره پایین است. اهمال کاری سبب از دست دادن فرصت برای انجام درست کارهای بزرگ در زمان حال می شود و کارهایی که جذابیت کمتری برای فرد دارند، بیشتر به تعویق می افتند بیشتر مطالعات انجام شده در مورد موضوع مورد مطالعه در حیطه اهمال کاری تحصیلی است . دامنه شیوع اهمال کاری متغیر است، به طوری که بعضی محققین میزان شیوع آن را ۱۵ تا ۲۵ درصد و برخی ۸۰ تا ۹۵ درصد اعلام کرده اند. میزان اهمال کاری در بزرگسالان نیز حدود ۱۵-۲۰٪ گزارش شده است. به هر حال یافته ها نشان می دهد در صد اهمال کاران در حال افزایش است و بیش از ۹۵ درصد آنها خواهان تعدیل یا برطرف کردن این مشکل هستند. اهمال کاری می تواند یک عادت باشد که در نهایت به کاهش انتظار خودکارآمدی فرد منجر شود. در دیدگاه دیگر اهمال یک اختلال شخصیتی است که به عنوان ضعف وجدان با خصوصیاتی مانند؛ بی اراده بودن، فقدان پشتکار، تنبلی، عدم توجه و ضعف قدرت طلبی شناخته شده است  میزان اهمیت کار، به همراه درجه تمایل و جذابیت آن برای فرد، آمادگی و تمایل برای اهمال کاری، زمان ممکن برای انجام کار، احساس خود کم بینی، پایین بودن سطح تحمل، سرخوردگی، خشم و دشمنی به عنوان دلایل اهمال کاری ذکر شده است.

روانشناسان دو دسته عامل، برای اهمال کاری برشمرده اند. دسته اول عوامل درونی یا فردی است که مربوط به آسیبها و ناهنجاری های مربوط به فرد اهمال کار شامل احساس خود کم بینی، توقع بیش از حد از خود، پایین بودن آستانه تحمل، کمال گرایی وسواس گونه، فقدان قاطعیت گناه یا شرمساری، افسردگی و اضطراب و ترس از شکست است. دسته دوم عوامل بیرونی شامل عوامل محیطی و سازمانی همانند نارضایتی از وضع موجود، احساس عدم مسؤولیت یا لجبازی در برابر دیگران، تلاش برای جلب رضایت همگان، پرخاشگری انفعالی، همنشینی با همکاران، سیستم نظارت و ارزیابی عملکرد، رویه های مدیریتی، فشار خانواده و فشارهای اقتصادی و فرهنگ اجتماعی میباشد. در دیدگاه انگیزشی، اهمال به دلیل بی انگیزگی و تنبلی نیست، بلکه به دلیل علاقه مندی بیشتر فرد به فعالیتهایی به غیر وظیفه تعیین شده برای فرد است. برخی روانشناسان اهمال کاری را عادت تلقی می کنند و برخی دیگر آن را بدلیل اختلال در ساخت شخصیتی همانند تنبلی، بی ارادگی، غفلت و عدم توجه میدانند. طبق نظر ناظران وقتی حقوق فرد پایین باشد یا در بالاترین سطح ممکن باشد اهمال کاری نیز بیشتر است.

پژوهشگران برای سنجش اهمال کاری در گروه های جمعیتی مختلف و محیطهای گوناگون ابزارهایی را برای سنجش اهمال کاری تهیه کرده اند که تعدادی از آنها عبارتند از: پرسشنامه اهمال کاری تاکمن، پرسشنامه اهمال کاری تحصیلی لی، پرسشنامه اهمال کاری شغلی بدیع، پرسشنامه اهمال کاری سازمانی صفاری نیا، پرسشنامه اهمال کاری تحصیلی سولومون و…

مطلب پیشنهادی

قوی بودن در برابر چالش‌ها: بررسی کلیات سرسختی در روانشناسی

سرسختی نشانه استقامت و تعهد  سرسختی یکی از مفاهیم مهم در روانشناسی است که به …

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

شش + یک =