شنبه , ۸ اردیبهشت ۱۴۰۳

مقیاس نیازهای روانشناختی اساسی

“نظریه خودتعیینی”(دسی و ریان، ۲۰۰۰) نیز به طور ویژه ای به تحلیل و شناسایی علل و دلایل رفتارها در قالب نیات، اهداف، هیجانات و شناختی که موجب آن رفتار می شود، می پردازند(ریان و دسی، ۲۰۰۲). این نظریه بر این فرض استوار است که ارگانیسم زنده دارای یک نظام اولیه، درونی و اساسی از نیازهای روانشناختی می باشد که در طول رشد و تعامل بیشتر ارگانیسم با محیط، پیچیده تر می شوند؛ تا آنجا که به صورت نظام های پیچیده تری از رفتار در می ایند(دسی و ریان، ۲۰۰۰). این نیازها عبارتند از: نیاز به استقلال، شایستگی و پیوستگی. طبق نظریه “نیازهای اساسی روانشناختی” که به عنوان نظریه ای در نظریه ای در نظریه خودتعیینی( دسی و ریان، ۲۰۰۰) مطرح شده است، این سه نیاز جهانی بوده و در تمامی فرهنگها و اعصار وجود دارند و در واقع این سه نیاز به مانند خوراک روانشناختی و درونی برای رشد و یکپارچگی و بهزیستی روانی لازم و ضروری اند(دسی و وانستینکیست، ۲۰۰۴).

“نیاز به استقلال” به عنوان ادراک خود به عنوان منبع رفتارهای خویش و “نیاز به تجربه انتخاب” و اغازگر بودن در انجام فعالیتها و داشتن احساس عدم اجبار یا مهار شدن در اعمال فرد تعریف می شود(شیخ الاسلامی، ۱۳۹۰؛ ریان و دسی، ۲۰۰۲؛ نیمیک و ریان، ۲۰۰۹). نیاز به “شایستگی” منعکس کننده نیاز به موثر بودن فرد در تعاملات با محیط اجتماعی، کسب فرصت برای تمرین و ابراز توانایی های خویش،توانایی دسترسی به پیامدهای مطلوب و احساس قابلیت تاثیرگذاری و تسلط بر محیط می باشد(گانیه، ۲۰۰۳؛ الیوت، مک گریگور و تراش، ۲۰۰۲؛ ریان و دسی، ۲۰۰۲؛ سل ایبارا-رویلارد و کوییپر، ۲۰۱۱). نیاز به “پیوستگی” شامل نیاز به داشتن روابط مثبت و حس تعلق به گروه یا جامعه(لاگاردیا، ریان ، کوچمن و دسی، ۲۰۰۰) و همچنین احساس پذیرفته شدن از سوی افرادی که علائق مشترکی با فرد دارند(کراپ، ۲۰۰۵) می باشد.

ریان و دسی در نظریه “خودتعیین گری” انسان را موجودی فعال، دارای نیازهای روانشناختی ویژه، انگیزه ای درونی برای رفع نیازهای خود و گرایشی ذاتی برای تسلط بر محیط پیرامون خود می دانند که بهزیستی او در گرو ارضای سه نیاز ذاتی، بنیادی و جهان شمول خودمختاری(انتخاب ازادانه اعمال)، شایستگی(تسلط بر اعمال) و احساس تعلق(برقراری رابطه با افراد مهم و برخورداری از حمایت آنان) است(۳). مطابق با نظریه خودتعیین گری، فرصتها برای تجربه خودمختاری، برای بهزیستی ضروری است. برای مثال، ورونایو، کوستنز و آبلا(۱۳) شایستگی، ارتباط و خودمختاری در میان کودکان کلاس سوم و هفتم را بررسی کردند. نتایج نشان داد شایستگی، ارتباط و خودمختاری به صورت همزمان با سطوح بهزیستی رابطه دارند. چیرکو و همکاران(۱۴) در یک مطالعه بین فرهنگی با دانش آموزان از ملل مختلف صرف نظر از فرهنگ یا جنسیت رابطه مثبتی بین خودمختاری با بهزیستی به دست آورند.

پرسشنامه نیازهای روانشناختی اساسی لاگواردیا و همکاران(۲۳) از ۲۱ گویه تشکیل شده است که سه نیاز روانشناختی خودمختاری، شایستگی، ارتباط را می سنجند. گویه ها بر اساس لیکرت پنج درجه ای از کاملا غلط “۱” تا کاملا درست “۵” تنظیم شده اند. ضریب آلفای این پرسشنامه در پژوهش دسی و همکاران(۱۸) ۸۳/۰ برای کل مقیاس به دست آمد.

تعدادی از نمونه سوالات پرسشنامه :

۱ می توانم به راحتی نظراتم در باره نحوه تدریس یا حل تکالیف ارائه دهم.

۲- همکلاسیهایم را واقعا دوست دارم.

مشخصات فایل پرسشنامه:

روایی و پایایی: دارد

تعریف مفهومی: دارد

تاریخچه: دارد

قالب فایل: Word

منبع: دارد

تعداد صفحات: ۵

تعداد سوالات:۲۱

نمره گذاری و تفسیر: دارد

تعیین سوالات مربوط به هر مولفه : دارد(خودمختاری، شایستگی، ارتباط)

تعداد مقالات همراه: ۳

مقاله بیس لاتین: دارد

مطلب پیشنهادی

قوی بودن در برابر چالش‌ها: بررسی کلیات سرسختی در روانشناسی

سرسختی نشانه استقامت و تعهد  سرسختی یکی از مفاهیم مهم در روانشناسی است که به …