نقش هیجان ها در یادگیری: آیا هیجان بر یادگیری اثر مثبت دارد یا منفی؟

تاثیری که هیجان بر یادگیری می گذارد را در این پست به طور مختصر بررسی میکنیم تا انتها با آزمودنی همراه باشید.

رشد هیجانات در فرآیند یادگیری

امروزه روانشناسان تربیتی معتقدند که فراگیران در طی آموزش تحصیلی نه تنها به کسب دانش و مهارتهای شناختی نایل می شوند، بلکه هیجانات خوشایند و ناخوشایند مرتبط با یادگیری و پیشرفت را رشد می دهند؛ اما علیرغم حضور همیشگی و همه جانبه هیجانات در کلاس، تحقیق بر روی هیجانات در بافتهای آموزشی به آرامی و به تدریج در حال ظهور است و به ویژه هیجانات خوشایند به وسیله محققان تعلیم و تربیتی بررسی لازم را به همراه نداشته است.
به همین دلیل در ۱۵ سال اخیر بر تعداد محققانی که بر بافت آموزشی با نگاه هیجانی تحقیق می کنند، اضافه شده است.

هیجان مثبت یا منفی در یادگیری موثر است

فعال سازی هیجان های مثبتی همانند امید و لذت می تواند از طریق افزایش انگیزه و تنظیم هیجان و انتخاب راهبردهای یادگیری بر فرایند یادگیری تأثیر مثبتی داشته باشد (گرولیچ و همکارن ۲۰۱۴؛ گوتز و هال ۲۰۱۴، ریندل، تولیز و دریسل، ۲۰۱۸)؛ برعکس هیجان های منفی تحصیلی (چون اضطراب و ناامیدی) ممکن است از طریق مکانیسم های رفتاری، مانند بازداری از فعالیت به وسیله افزایش نگرانی و اضطراب و گرایش به اجتناب از شرایط موفقیت آمیز که می تواند احساسات منفی را ایجاد کند، بر فرایند یادگیری تأثیرگذار باشد (رابنستن و تانوک ۲۰۱۰، پگران و همکاران ۲۰۱۰؛ شوتز و پکران، ۲۰۰۷).

پیشینه ی پژوهشی حاکی از ارتباط بین هیجان تحصیلی با تاب آوری تحصیلی (وانگ، هووین ۲۰۱۷)؛ موفقیت تحصیلی و فرسودگی تحصیلی (ریندل، تولیست و درسل ۲۰۱۸؛ مرکز کنترل (مانتنسر ۲۰۱۷)؛ کمال گرایی تحصیلی(علوی، شکری و پورشهریار ۱۳۹۶)، خودکارآمدی تحصیلی (فاتحی پیکانی و شکری، ۱۳۹۳) نیز می باشد.

برای سنجش هیجان ها در یادگیری مطالب درسی ابزارهایی ساخته شده است که یکی از آنها پرسشنامه هیجان های دانشگاهی پکران می باشد. همچنین سه فرم از این پرسشنامه در پکیج پرسشنامه های هیجان تحصیلی پکران و همکاران (AEQ) قرار داده شده است.

منبع:

کرمی، صغری؛ حجازی، مسعود؛ وکیلی، محمدمسعود و احمدی، محمدسعید(۱۳۹۹). بررسی اثربخشی روش های بازآموزی اسنادی و تاب آوری شناختی بر رویکردهای یادگیری و هیجانات تحصیلی در دانشجویان داروسازی و پرستاری دانشگاه علوم پزشکی زنجان. فصلنامه ی علمی-پژوهشی توسعه ی آموزش جندی شاپور، سال یازدهم، شماره ۱٫صص. ۴۹-۶۱٫