تعاریف نظم جویی هیجان emotion regulation
نظم جویی هیجان فرایندی است که افراد از طریق آن واکنشهایشان را به موقعیتهای هیجانی تغییر میدهند ( گروس و تامپسون، ۲۰۰۷).
گروس (۲۰۰۷)؛ نظم جویی هیجان را مجموعه نامتجانسی از فرآیندهای خودکار یا کنترل شده و آگاهانه یا ناآگاهانه میداند که منجر به تنظیم و تعدیل هیجانها میشود.
تامپسون (۱۹۹۴ نقل از حسنی، شیخانی، آریاناکیا و محمودزاده، ۱۳۹۲) نظم جویی هیجان را به عنوان فرایندهای درونی و بیرونی مسئول بازبینی، ارزشیابی و تعدیل واکنشهای هیجانی ( به خصوص ویژگیهای زمانی و شدت آنها) برای انجام دادن اهداف تعریف میکند.
راهبردهای نظم جویی هیجان در طیف اختلالات
در سالهای اخیر، نقش راهبردهای نظم جویی هیجان در طیف وسیعی از اختلالها مورد اقبال شایانی قرار گرفته است.
به عنوان مثال، نقش راهبردهای نظم جویی هیجان در اختلال های اضطرابی، افسردگی، در خودماندگی و اختلال وسواس بی اختیاری نشان داده شده است.
نظم جویی هیجان صرفا یک فرایند هیجانی خالص نیست.
مفهوم سازیهای اخیر در زمینه نظم جویی هیجان بیانگر این است که نظم جویی هیجان صرفا یک فرایند هیجانی خالص نیست، بلکه متکی بر فرایندهای نوروفیزیولوژیک، رفتاری و شناختی است که در خلال تحول گسترش مییابد و یکپارچه میشود. بنابراین، راهبردهای نظم جویی هیجان میتواند جایگاه مرکزی در تعلیم و تربیت، مداخلات پیشگیرانه، رواندرمانی، سنجش و توانمندسازی در گستره زندگی داشته باشد.
فایده پژوهش در زمینه نظم جویی هیجان چیست؟
اعتقاد بر این است که پژوهش در این زمینه ممکن است منجر به فهم بهتر آسیبشناسی روانی در نوجوانان شود. برای دستیابی به این هدف وجود ابزار مناسب سنجش از اهمیت ویژهای برخوردار است.
ابزارهای موجود عمدتا برای استفاده در حوزه بزرگسالان تدوین شده است. به عنوان مثال پرسشنامه نظم جویی هیجان (گارنفسکی، کرایج و اسپینهاون، ۲۰۰۱) که به جنبههای شناختی تمرکز دارد و به لحاظ نظری به راهبردهای کنشی یا سازشیافته و بدکارکرد یا سازش نایافته میپردازد.
از این رو، تدوین ابزار دارای ویژگیهای قاطع روانسنجی در زمینه راهبردهای نظمجویی نوجوانان ضروری مینماید که فیلیپس و پاور (۲۰۰۷) در این زمینه گام مهمی برداشتند و مقیاس نظم جویی هیجان را برای نوجوانان طراحی و روی ۲۲۵ نفر از نوجوانان جامعه انگلستان با دامنه سنی ۱۲ تا ۱۹ سال (با میانگین سنی ۰۶/۱۵) اجرا کردند. مقیاس حاظر مبتنی بر مفهوم رویاروگری در متون روانشناختی است. در این راستا، پژوهشها نشان دادهاند که استقلال عمل با توانمندی من رابطه مستقیم دارد و هر دو سازه مرتبط با تواناییهای نظمجویی هیجان هستند.
به منظور سهولت انتخاب موضوع و تهیه پروپوزال در زمینه نظم جویی هیجان میتوانید پروپوزال آماده را در همین رابطه ببینید.
ابزارهای سنجش نظم جویی هیجان مناسب جامعه ایران است؟
به جرات میتوان گفت که این سازه (نظم جویی هیجان) یکی از عناصر کلیدی تحول زیستی، روانشناختی، اجتماعی و معنوی است و تکوین مناسب این راهبردها در طول زندگی (به خصوص در دوره نوجوانی) از اهمیت ویژه ای برخوردار است. از این رو؛ تدوین ابزار مناسب به منظور سنجش یک سازه بخش مهمی از فرایندهای مبتنی بر شناخت، اندازه گیری، مقایسه، مداخله و کاربرد آن محسوب میشود.
با توجه به اهمیت و جایگاه سازه هیجان در گسترههای مختلف روانشناسی و نقش راهبردهای نظمجویی هیجان در پدیدایی فرایندهای بهنجار و مرضی روانشناختی، زیربنای نظری و پیشینه پژوهشی غنی پرسشنامه نظمجویی شناختی هیجان و عدم بررسی اعتبار و روایی این ابزار در فرهنگ ایرانی، بررسی ویژگیهای روانسنجی و ساختار عاملی با توجه به جامعه ایرانی، ضروری مییابد. از این رو پژوهش هایی با هدف تهیه نسخه فارسی پرسشنامه نظمجویی هیجان نوجوانان و وارسی ویژگیهای روانسنجی آن در جامعه ایران انجام شده است.
نتایج این تحقیقات نشان داده است که نسخه فارسی پرسشنامه نظم جویی هیجان نوجوانان اعتبار مطلوبی دارد. دامنه ضرایب آلفای کرونباخ بیانگر همسانی درونی مطلوب زیرمقیاسهای نسخه فارسی این پرسشنامه بود. همچنین، نتایج ضرایب بازآزمایی و همبستگیهای مجموع ماده بیانگر ثبات خوب مقیاس بود. این نتایج با نتایج مطالعه اصلی (فیلیپس و پاور، ۲۰۰۷) همسو است. بنابراین میتوان گفت که نسخه فارسی این پرسشنامه در جامعه ایران دارای اعتبار رضایتبخش است.
برداشت از:
حسنی، جعفر (۱۳۹۵). اعتبار، روایی و ساختار عاملی تاییدی پرسشنامه نظم جویی هیجان نوجوانان. روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی. سال ۱۳(۵۱).